Roger Milla scoorde in 1994 een legendarische goal tegen Rusland. Door goed positiespel vanaf het middenveld was Kameroen al in 1990 door gedrongen tot de kwartfinale van het wereldkampioenschappen voetbal in Italië. Kameroen sneuvelde in 1994 in de poulefase. De roem van de ontembare leeuwen was definitief gevestigd. Het maatschappelijk middenveld van Kameroen scoort helaas al decennia een stuk minder.
Vakbonden, huurdersverenigingen en belangenorganisaties vond ik allemaal volkomen vanzelfsprekende instituties. Het nut betwistte ik regelmatig. Wie vertegenwoordigden ze nog en wat droegen ze nu daadwerkelijk bij? Tot dat ik in Kameroen het maatschappelijk middenveld ontdekte. Of niet ontdekte eigenlijk. Want het maatschappelijk middenveld is grotendeels non-existent.
Van oudsher zijn de ‘chiefs’ het cement van de Kameroenese samenleving. Met hun ‘council’ bestieren zij het dorp. Zij verzamelen gemeenschappen, spreken recht, overleggen met andere chiefs. De op Franse leest geschroeide centralistische overheid, die vele autocratische trekjes vertoond, en een groeiend bestuursapparaat hebben de positie van de chiefs verzwakt. Daarmee is tegelijkertijd, indirect, een stem van het volk en, en met een beetje goede wil, een geografisch georganiseerde vorm van het maatschappelijk middenveld bij het grofvuil gezet.
In de jaren negentig kwam hiervoor een alternatief. Mede als gevolg van buitenlandse steun zijn in Kameroen sinds de jaren negentig een hausse aan mini-NGO’s opgericht. Doel van de steun was het versterken van de civil society. De hausse was overigens ook het gevolg van de trend om steeds meer door Westerse landen gefinancierde ontwikkelingsactiviteiten bottom up bij lokale organisaties weg te zetten.
De enorme hoeveelheid aan NGO’s richten zich op een reeks van activiteiten, als HIV/Aids voorlichting, community ontwikkeling, onderwijsprojecten en landbouwactiviteiten. Sommige van deze NGO’s hebben zich ontwikkeld tot professionele organisaties die zichzelf financieel uitermate goed bedruipen. De meeste organisaties zijn echter blijven steken in een embryonale fase en leiden een slapend bestaan. Alleen op moment dat ze geld binnenhalen worden ze actief.
Motivatie is een belangrijke drijfveer voor actie. Zo ook in Kameroen. Geld blijkt daarbij een belangrijke reden. Logisch in een samenleving waar de banen niet voor het oprapen liggen. Het is een luxe om op te kunnen komen voor specifieke maatschappelijke belangen. Het is een luxe dat de overheid deze activiteiten dan vaak ook nog actief ondersteund. Steun zowel financieel als door de organisaties een stem te geven. Het middenveld bestaat bij gratie van de overheid. Het maakt dat in Nederland het maatschappelijk middenveld nog regelmatig een doelpuntje scoort.
Deze blog verscheen op Vannimwegen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten